Kiedy udać się do logopedy –
co powinno Cię zaniepokoić?
1. Jeszcze na oddziale neonatologicznym
Istnieją oddziały noworodkowe w naszym kraju, nawet w szpitalach publicznych, w których logopeda wspomaga mamę już w pierwszych dniach życia dziecka. Przekazuje im niezbędne informacje na temat smoczków, przystawiania do piersi, karmienia butelką i ewentualnym wpływie wszystkich tych kwestii na rozwój artykulacji. Dobry logopeda zna, umie skontrolować i wyciszyć, bądź wyćwiczyć odruchy noworodkowe. A zatem śmiało skierujmy się do niego
w sytuacjach, gdy:
- nasze maleństwo nie chce ssać,
- nie chce szukać piersi,
- ma problemy z połykaniem itd.
Logopeda, widząc noworodka, ma okazję ocenić wędzidełko podjęzykowe. Najłatwiej sprawdzić je kiedy maluch śpi, lub płacze. Jeśli wędzidełko okaże się skrócone, logopeda może zalecić jego podcięcie (to dobry wybór, szczególnie gdy dziecko jest jeszcze bardzo małe).
2. Dziecko nie reaguje na imię, brak kontaktu wzrokowego
Czerwona lampka powinna nam się zapalić również w sytuacji gdy dziecko nie reaguje na swoje imię lub/i nie utrzymuje kontaktu wzrokowego. Półroczne dziecko powinno reagować na swoje imię, a od już rocznego dziecka spokojnie możemy oczekiwać pewnych form komunikacji. Jeśli nasz maluch nie reaguje na swoje imię, a już w pierwszym roku życia nie utrzymuje z nami kontaktu wzrokowego to zabierzmy go jak najszybciej do logopedy. Ten oceni z dlaczego tak się dzieje i w razie potrzeby skieruje na szczegółowe badania do odpowiednich specjalistów.
3. Widoczne opóźnienie rozwoju mowy
Każde dziecko rozwija się swoim tempem. To oczywiste. Jedne zaczynają mówić wcześniej, inne później. To oczywiste. Ale są pewne etapy w rozwoju mowy, które powinny się u dziecka pojawić.
- jeśli wasze dziecko mając 10 miesięcy jeszcze nie gaworzy,
- w wieku 2 lat nie mówi mama, tata, baba, wyrażeń dźwiękonaśladowczych (mu, be, me, hau-hau, miau-miau…)
- w wieku 3 lat wypowiada zaledwie kilka słów,
- 4-latek nie potrafi złożyć zdania,
- w wieku 5 lat mówi niezrozumiale dla otoczenia,
- mając 6 lat nie wymawia jeszcze prawidłowo głosek: sz,ż,cz,dż,r.
To nie ma na co czekać! Koniecznie zabierzmy dziecko do logopedy.
4. Wsuwanie języka między zęby
Kiedy widzimy, że nasze dziecko, próbuje mówić i wsuwa język między zęby,
to również sygnał aby zabrać je na konsultację do logopedy. Taki sposób mówienia nie tylko jest błędny, ale powoduje wady zgryzu. Te ostatnie z kolei potęgują wady wymowy i kółko się zamyka.
5. Oddychanie przez usta poza momentami kiedy dziecko jest
przeziębione
Wbrew pozorom sposób oddychania to bardzo istotny element w rozwoju dziecka. Bezpośrednio wpływa na zdrowie - powietrze wdychane przez nos jest ogrzewane, częściowo oczyszczone i nawilżone, co zmniejsza podatność organizmu na infekcje (mniejsza ilość zapaleń górnych dróg oddechowych, problemów
z przerostem migdałków) i dotlenia cały organizm. Prawidłowe oddychanie fizjologiczne powinno odbywać się przez nos przy zamkniętych ustach, co sprzyja właściwemu ukształtowaniu się szczęk, rozwoju aparatu mowy
i uzębienia dziecka. Konsekwencji długotrwałego oddychania przez usta można by mnożyć, zdecydowanie lepiej zawczasu zapobiegać.
6. Nagłe zatrzymanie rozwoju mowy, regres lub pojawienie się jąkania
U dzieci czasami występuje jąkanie, które spowodowane jest chęcią powiedzenia za dużo. Mija ono po około pół roku, samoczynnie. Jeśli jąkanie naszego malucha nie minie po tym czasie, zgłośmy się z nim do logopedy.
7. Rozszczepy i operacje rozszczepów podniebienia
Po operacji rozszczepu podniebienia, dziecko powinno zostać pod opieką specjalistów: foniatry i logopedy i rozpocząć rehabilitację. To, co sobie dotychczas wykształciły jako mowa, po operacji ulegnie całkowitej zmianie. Foniatra zbada dziecko, a logopeda pokaże odpowiednie ćwiczenia poprawiające mowę.
8. Wszelkie wady zgryzu lub nieprawidłowa budowa narządów
artykulacyjnych
Wady zgryzu oraz nieprawidłowa budowa narządów mowy są ogromną przeszkodą
w nauce i rozwoju mówienia. Najczęstszą wadą jest zbyt krótkie wędzidełko języka.
9. Podniebienie gotyckie
Takie podniebienie jest bardzo wysoko wysklepione i wąskie (kształtem przypomina gotyckie budowle, stąd nazwa). W takim układzie odległość, którą musi pokonać język do podniebienia jest dużo większa niż w przypadku prawidłowo zbudowanego podniebienia, co może spowodować trudności w wymowie głosek wymagających pionizacji języka. Ważne jest wybranie się z maluszkiem
z takim podniebieniem do logopedy aby rozpocząć terapię: ćwiczenia usprawniające pionowe ruchy języka, ćwiczenia na prawidłowe oddychanie, połykanie.
Jeśli któreś z powyższych dotyczy Twojego dziecka, nie wpadaj w panikę,
z niektórych problemów z rozwojem mowy dzieci wyrastają samoistnie, z innymi pomogą ćwiczenia. Najważniejsze to konsultacja z dobrym specjalistą i regularność w pracy z maluchem. Im szybciej zaczniecie, tym lepiej. Powodzenia :-)
neurologopeda - mgr Ewa Mianowana